اهداف: در طب سنتی، اسطوخودوس به‌عنوان یکی از داروهای گیاهی موثر بر عملکرد کبد مطرح بوده، ولی تاکنون اثرات جانبی عصاره گل اسطوخودوس بر بیوشیمی کبد مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر عصاره هیدروالکلی اسطوخودوس بر بافت و آنزیم‌های کبدی بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، 50 سر موش کوچک آزمایشگاهی ماده بالغ در 5 گروه 10تایی؛ کنترل، دارونما و سه گروه تیماری قرار گرفتند. گروه دارونما با محلول نرمال‌سالین و گروه‌های تیماری با دوزهای 50، 100 و 200میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره هیدروالکلی اسطوخودوس به‌صورت یک روز در میان و درون‌صفاقی، در 10 نوبت تیمار شدند. پس از 20 روز، سطوح آنزیم‌های کبدی ALT، AST و ALP و بافت کبدی موش‌ها مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 16 و آزمون آماری تحلیل واریانس تحلیل شدند.

یافته‌ها: میزان آنزیم ALT در گروه تیماری 200میلی‌گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه کنترل افزایش معنی‌داری داشت (05/0p<). میزان آنزیم AST در گروه‌های تیماری 100 و 200میلی‌گرم بر کیلوگرم و میزان آنزیم ALP در گروه تیماری 200میلی‌گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری را نشان داد (05/0p<). در بررسی هیستولوژیک، بافت کبدی موش‌های گروه 50 و 100میلی‌گرم بر کیلوگرم دچار تغییرات پاتولوژیک نشده بود، اما در دوز 200میلی‌گرم بر کیلوگرم بافت کبدی دچار تغییرات پاتولوژیک مشهود در حد نکروز بافتی بود.

نتیجه‌گیری: عصاره هیدروالکلی اسطوخودوس در دو دوز 100 و 200میلی‌گرم بر کیلوگرم باعث کاهش آنزیم‌های AST و ALP می‌شود، اما دوز 200میلی‌گرم بر کیلوگرم، بافت کبدی را دچار نکروز بافتی شدید می‌نماید.