چکیده

  زمینه و هدف: یکی از معضلات اجتماعی جوامع در حال حاضر، افزایش روز افزون طلاق و از هم پاشیدگی بنای خانواده هاست. این پژوهش با هدف شناخت وضعیت و عوامل مؤثر بر طلاق در شهر گناباد جهت مشخص کردن راهکارهای عملی در کاهش آن انجام شده است.

  روش تحقیق: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع مقطعی است. روش نمونه گیری سرشماری بود، به طوری که تمامی زوجین مطلقه در شهرستان گناباد که شرایط ورود به مطالعه را داشتنند به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. از مجموع 161 مورد طلاق ثبت شده در دو سال 87 و 88 تعداد 123 نفر شامل 81 زن و 42 مرد مطلقه حاضر به همکاری شدند و با تکمیل پرسشنامه پژوهشگر ساخته دارای مشخصات دموگرافیک، وضعیت آشنایی و نحوه انتخاب همسر و همچنین 67 عامل مؤثر بر طلاق مورد بررسی قرار گرفتند. کلیه پرسشنامه ها پس از کنترل نهایی با نرم افزار SPSS و استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته ها: در این پژوهش تعداد 81 زن و 42 مرد مطلقه مورد بررسی قرار گرفتند. 7/60 درصد موارد طلاق در 5 سال اول زندگی مشترک اتفاق افتاده که از این تعداد 50 درصد آن در دوران عقد بوده است. 3/63 درصد موارد طلاق در مناطق شهری و 7/36 درصد ساکن در مناطق روستایی بود. 9/76 درصد از زوجین سواد دیپلم یا کمتر از دیپلم داشتند. سن ازدواج 2/45 درصد از زوجین کمتر از 20 سال بود. 2/75 درصد از نمونه ها، بررسی و تحقیق کافی در مورد همسرشان را انجام نداده بودند. از نظر عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و فردی بیشترین عوامل مرتبط با طلاق، شناخت ناکافی همسر، عدم تفاهم، دخالت فامیل و دیگران در زندگی، بیکاری، اجباری بودن ازدواج، کمبود مهارتهای زندگی، اعتیاد، سن پایین ازدواج، شهر نشینی، بیماری های جسمی یا روانی همسر، کمبود مهارت های جنسی و ارتباطی در ازدواج بوده است. همچنین تفاوت معنی داری در میزان طلاق از نظر محل سکونت (001/0 p= )، سابقه آشنایی با همسر (001/0 p= )، سطح تحصیلات (001/0 p < )، بررسی و تحقیق درباره ی همسر (001/0 p= )، وجود سوء رفتار جسمی و روانی (001/0 p< ) و عدم تفاهم ( 0001/0 p= ) وجود داشت.

  نتیجه گیری: با توجه به نقش عوامل مختلف در پیدایش وقوع طلاق، راهکارهای پیشگیری و کاهش طلاق در جامعه باید به طور جدی، قبل از ازدواج و بعد از ازدواج مورد توجه قرار گیرد.