زمینه و هدف: پشه ها مهمترین ناقلین بیماری در جهان محسوب می شوند که بیماری های مهمی را به انسان منتقل می کنند. امروزه حاشیه نشینی شهرها و استقرار در مساکن غیر استاندارد افزایش یافته که این خود تغییرات اکولوژیکی و دستکاری های طبیعت را به همراه داشته است. رخداد این دگرگونی ها شرایط را برای رشد و تکثیر ناقلین بیماری زا مهیا کرده است. این مطالعه به منظور آشنایی با اکولوژی و بیولوژی پشه های شهرستان گناباد طراحی گردیده تا بتوان در مواقع خطر در کوتاه ترین زمان به مبارزه با آنها اقدام کرد.

  روش تحقیق: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که در 4 منطقه روستایی درب صوفه، کورشک، شهاب و سنجدک انجام شد. جهت صید پشه ها از فروردین تا شهریور ماه 1387 به مدت هر 15 روز این کار صورت می گرفت که جهت نمونه برداری لارو و پوپ پشه ها از روش ملاقه زنی و جهت صید بالغ پشه ها از روش صید دستی و تله نورانی استفاده شد که این صید از اماکن و پناه گاه های اطراف محیط های لاروی صورت گرفت. نمونه های صید شده جهت تعیین گونه به آزمایشگاه منتقل و با استفاده از استریومیکروسکوپ و میکروسکوپ بر اساس کلید تشخیص پشه های ایران تعیین هویت می شدند.

  یافته ها: در مجموع 230 نمونه پشه (170عدد لارو و 60 عدد بالغ) با سه روش ملاقه زنی، صید دستی و تله نورانی صید گردید که سه گونه Anopheles superpictus ، C uliseta longiareolata و Culex pipiens شناسایی شد که وفور آنها به ترتیب آنوفل سوپرپیکتوس 10 عدد لارو (34/4 درصد)، کولیستا لانجی آریولاتا 160 عدد لارو و 50 عدد بالغ (32/91 درصد) وکولکس
پی پینس 10 عدد بالغ (34/4 درصد) بود و حداکثر فعالیت آنها بین خرداد تا تیر ماه معین گردید .

  نتیجه گیری: با توجه به گونه های به دست آمده و اینکه این پشه ها از ناقلین مهم مالاریا و
بیماری های ویروسی محسوب می شوند آموزش مردم در این مناطق در خصوص بیماری های ناقل زاد لازم می باشد.